Wydawca treści Wydawca treści

Parki krajobrazowe

Zgodnie z Ustawą o ochronie przyrody z 2004 r. (z późniejszymi zmianami) Park krajobrazowy jest obszarem chronionym ze względu na wartości krajobrazowe, przyrodnicze, historyczne i kulturowe, a celem jego utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnienie tych wartości w warunkach racjonalnego gospodarowania. Utworzenie parku krajobrazowego powoduje, iż na jego obszarze wiodącą funkcją staje się ochrona środowiska. Wszelka działalność gospodarcza musi być prowadzona bez szkody dla istniejących walorów i uwarunkowań przyrodniczych. W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Bełchatów znajduje się 1 park krajobrazowy.

Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki (PKMWiW)

Aktualna powierzchnia PKMWiW wynosi 25330 ha. W zasięgu nadleśnictwa znajduje się fragment wschodniej części Parku, o powierzchni 1852,92 ha. Powierzchnia gruntów Nadleśnictwa Bełchatów w granicach PKMWiW wynosi 74,18 ha, w leśnictwie Restarzew.

„Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki” posiada Plan ochrony (aktualizację) ustanowiony Rozporządzeniem nr 30/2006 Wojewody Łódzkiego z dnia 3 listopada 2006 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego Nr 380, poz. 2947).

Najważniejszymi, podlegającymi ochronie walorami PKMWiW są:

Wartości krajobrazowe. Teren Parku posiada wybitne walory krajobrazowe. Najważniejszym elementem krajobrazu są naturalne doliny głównych rzek. Dna dolin mają zmienną szerokość: od wąskich, o charakterze przełomów (Warta w okolicach Konopnicy, odcinki Grabi), do rozległych, ponad 2 kilometrowych płaskich przestrzeni, w których meandrują rzeki (Warta koło Jarocic, Widawka k. Rembieszowa). Doliny ograniczone są stromymi skarpami tarasów nadzalewowych, poprzecinanymi jarami i dolinkami. Wysokość względna skarp tarasów dochodzi do 20 metrów. Między dolinami teren jest zasadniczo równinny, miejscami jedynie pofalowany wywyższeniami morenowymi lub wałami wydm. W Parku dominują tereny rolnicze. Lasy zajmują około 20% powierzchni.

Wartości przyrodnicze. Występuje tu wiele cennych zbiorowisk roślinnych o charakterze naturalnym i półnaturalnym. Dna dolin rzecznych zajmują ekstensywnie użytkowane łąki i pastwiska z zachowanymi płatami łęgów wierzbowo-topolowych i licznymi starorzeczami, na obrzeżach dolin wykształciły się torfowiska przejściowe, a na skarpach nadwarciańskich niezwykle cenne murawy kserotermiczne. W Planie ochrony PKMWiW zapisano, że występuje tu ponad 650 gatunków roślin, spośród których 170 należy uznać za rzadkie w centralnej Polsce. Bogata jest również fauna Parku. Odnotowano tu 230 gatunków kręgowców, w tym wiele rzadkich i chronionych, np.: minogi, kumak nizinny, ropucha paskówka, grzebiuszka ziemna, rzekotka drzewna, mopek, nocek Natterera czy nocek Brandta. Liczba gatunków bezkręgowców jest trudna do oszacowania i może dochodzić do 1000. Wśród nich są objęte ochroną ścisłą małże: gałeczka żeberkowana i skójka gruboskorupowa. Rzeka Warta stanowi jeden z ważniejszych korytarzy ekologicznych i szlaków migracyjnych ptaków w Polsce. O wartości przyrodniczej Parku świadczą także inne formy ochrony przyrody znajdujące się w jego granicach: 4 rezerwaty („Korzeń”, „Grabica”, „Hołda” i „Winnica”), fragment Obszaru Natura 2000 „Grabia”, 2 Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe („Góry Wapienne” i część „Doliny Grabi”), 16 użytków ekologicznych i 50 pomników przyrody.

Wartości historyczno-kulturowe. Na terenie PKMWiW znajduje się 29 obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Jako najważniejsze należy wymienić: romański kościół pw. św. Urszuli w Strońsku – zachowały się fragmenty z XIII w; zespół klasztoru bernardynów w Widawie (XVII w) i wczesnośredniowieczne grodzisko stożkowe w Konopnicy. Liczne są stanowiska archeologiczne – doliną Warty biegła jedna z odnóg handlowego szlaku bursztynowego łączącego w początkach naszej ery Adriatyk z Morzem Bałtyckim.